Phân tích bài thơ Sóng đầy đủ trọn bộ nhất

Cảm nhận hàn huyên của Tú Xương gửi gắm trong bài thơ Thương vợ
Tú Xương mang đa dạng bài thơ, bài phú đề cập về vợ. Bà Tú vốn là "con gái nhà dòng, lấy chồng kẻ chợ”, 1 người con dâu chuyên nghiệp làm ăn buôn bán, nhân đức được bà con xa gần mến trọng:

"Đầu sông bến bãi, đua tài buôn chín bán mười

Trong họ ngoại trừ làng, vụng về lẽ chào dơi đề cập thợ".

Nhờ thế mà ông Tú mới được sống cuộc đời phong lưu: "Tiền bạc phó cho con mụ kiếm - Ngựa xe chẳng thấy lúc nào ngơi".

"Thương vợ" là bài thơ cảm động nhất trong những bài thơ trữ tình của Tú Xương. Nó là bài thơ tâm sự, song song cũng là bài thơ thế sự. Bài thơ cất chan tình thương yêu nồng nhiệt của ông Tú đối sở hữu người vợ hiền thảo của mình.



Sáu câu thơ đầu kể lên hình ảnh của bà Tú trong gia đình và không tính cuộc đời: hình ảnh chân thực về một người vợ tần tảo, một người mẹ đôn hậu, giàu đức hi sinh.

Hai câu thơ trong phần đề giới thiệu bà Tú là 1 người vợ rất đảm đang, chịu thương chịu khó. Nếu như bà vợ của Nguyễn Khuyến là 1 đàn bà "hay lam hay làm, thắt lưng bó que, xắn váy quai cồng, chân nam đá chân chiêu, vì tớ đỡ đần trong toàn bộ việc" (câu đối của Nguyễn Khuyến) thì bà Tú là 1 người đàn bà:

"Quanh năm kinh doanh ở mom sông

Nuôi đủ năm con với một chồng".

“Quanh năm buôn bán" là cảnh khiến ăn đầu tắt mặt tối, từ ngày này qua ngày khác, từ tháng này qua tháng khác... ko được một ngày nghỉ ngơi. Bà Tú "Buôn bán ở mom sông”, nơi loại mảnh đất nhô ra, ba bề bao bọc sông nước; nơi làm ăn là dòng thế đất chênh vênh. Hai chữ ''mom sông" gợi tả 1 cuộc đời rộng rãi mưa nắng, 1 cảnh đời cơ cực, bắt buộc vật lộn kiếm sống, mới "Nuôi đủ năm con sở hữu 1 chồng". Một gánh nặng gia đình đè nặng lên đôi vai người mẹ, người vợ. Thông thường, người ta chỉ đếm mớ rau, con cá, đếm tiền bạc,... chứ ai "đếm" con, "đếm" chồng (!). Câu thơ tự trào ẩn chứa nỗi niềm chua chát về 1 gia đình gặp đa dạng khó khăn: đông con, người chồng đang buộc phải "ăn lương vợ". Có thể nói, hai câu đầu, Tú Xương ghi lại 1 cách chân thực người vợ tần tảo, cáng đáng của mình.

Phần thực tô đậm thêm chân dung bà Tú, mỗi sáng mỗi tối đi đi về về "lặn lội" làm ăn như "thân cò" nơi "quãng vắng". Ngôn ngữ thơ nâng cao cấp tô đậm thêm nỗi cực nhọc của người vợ. Câu chữ như các nét vẽ, gam màu tiếp nối nhau, bổ trợ và gia tăng: đã "lặn lội" lại "thân cò", rồi còn "khi quãng vắng". Nỗi cực nhọc kiếm sống ở "mom sông" tưởng như không thể nào nhắc hết được! Hình ảnh "con cò", “cái cò” trong ca dao cổ: ''Con cò lặn lội bờ sông...", "Con cò đi đón cơn mưa...", "Cái cò, chiếc vạc, cái nông..." được tái tạo trong thơ Tú Xương qua hình, ảnh "thân cò" lầm lũi, đã đem tới cho người đọc bao can hệ cảm động về bà Tú, cũng như thân phận vất vả, cực khổ,... của người phụ nữ Việt Nam trong xã hội cũ:



"Lặn lội thân cò lúc quãng vắng,

Eo sèo mặt nước buổi đò đông".

"Eo sèo" là từ láy tượng thanh chỉ sự rầy rà bằng lời đòi, gọi liên tiếp dai dẳng; gợi tả cảnh tranh tậu tranh bán, cảnh ôm đồm vã nơi "mặt nước" khi "đò đông”. Một cuộc đời "lặn lội", một cảnh sống làm cho ăn "eo sèo". Nghệ thuật đối đặc dung nhan đã làm cho vượt trội cảnh kiếm ăn đa dạng cơ cực. Bát cơm, manh áo mà bà Tú kiếm được "Nuôi đủ năm con với 1 chồng" buộc phải "lặn lội" trong mưa nắng, bắt buộc giành giật "eo sèo", phải trả giá bao mồ hôi, nước mắt giữa thời buổi khó khăn!

Tiếp theo là hai câu luận, Tú Xương áp dụng rất sáng tạo hai thành ngữ: ''một duyên hai nợ" và "năm nắng mười mưa", đối xứng nhau hài hòa, màu dung nhan dân gian đượm đà trong cảm nhận và tiếng nói biểu đạt:

"Một duyên hai nợ, âu đành phận,

Năm nắng mười mưa dám quản công".

"Duyên'' là duyên số, duyên phận, "nợ" là cái "nợ" đời mà bà Tú bắt buộc cam phận, chịu đựng. "Nắng", "mưa" tượng trưng cho hầu hết vất vả, khổ cực. Các số từ trong câu thơ tăng dần lên: "một... hai... năm... mười..." làm cho nổi rõ đức hi sinh thầm lặng của bà Tú, 1 người phụ nữ chịu thương chịu thương chịu khó vì sự giàu có hạnh phúc của chồng con và gia đình. "Âu đành phận"... "dám quản công"... giọng thơ rộng rãi xót xa thương cảm.

Tóm lại, sáu câu thơ đầu, bằng tấm lòng hàm ân và cảm phục, Tú Xương đã phác hoạ 1 vài nét vô cùng trung thực và cảm động về hình ảnh bà Tú, người vợ hiền thảo của mình sở hữu bao đức tính đáng quý: đảm đang, tần tảo, chịu thương, chịu khó, thầm lặng hi sinh cho hạnh phúc gia đình. Tú Xương trình bày bút pháp điêu luyện trong dùng tiếng nói và sáng tạo hình ảnh. Các từ láy, các số từ, phép đối, đảo ngữ, sử dụng sáng tạo thành ngữ và hình ảnh "thân cò"... đã tạo buộc phải ấn tượng và sức hấp dẫn của văn chương.

Hai câu kết, Tú Xương dùng từ ngữ thông tục, lấy tiếng chửi nơi "mom sông", khi "buổi đò đông" đưa vào thơ vô cùng tự nhiên, bình dị. Ông tự trách mình:

"Cha má thói thường ăn ở bạc,

Có chồng lạnh nhạt cũng như không!"

Trách mình "ăn lương vợ" mà "ăn ở bạc". Vai trò người chồng, người cha chẳng giúp ích được gì, vô tích sự, thậm chí còn "hờ hững" mang vợ con. Lời tự trách sao mà chua xót thế!

Ta đã biết, Tú Xương có văn tài, nhưng công danh dở dang, thi cử lận đận. Sống giữa 1 xã hội "dở Tây dở ta" chữ nho mạt vận, khi mà "Ông nghè, ông cống cũng nằm co” cho phải nhà thơ tự trách mình, song song cũng là trách đời đen bạc. Ông ko xu thời để vinh thân phì gia "tối rượu sâm banh, sáng sữa bò".

Hai câu kết là cả 1 nỗi niềm hàn huyên và thế sự đầy buồn thương, là tiếng kể của một trí thức giàu nhân cách, nặng tình đời, thượng vợ con mà gia đạo nghèo. Tú Xương thương vợ cũng chính là thương chính mình vậy. Đó là nỗi đau thất thế của nhà thơ khi cảnh đời thay đổi!



Bài thơ "Thương vợ" được viết theo thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật. Ngôn ngữ thơ bình dị như tiếng đề cập đời thường nơi "mom sông" của những người kinh doanh nhỏ, phương pháp đây gần 1 thế kỉ. Các chi tiết nghệ thuật chọn lọc vừa cá thể (bà Tú mang "năm con, một chồng") vừa khái quát sâu sắc (người phu nữ ngày xưa). Hình tượng thơ hàm súc, gợi cảm: thương vợ, thương mình, buồn về gia cảnh thêm nỗi đau đời. "Thương vợ" là bài thơ trữ tình đặc nhan sắc của Tú Xương nhắc về người vợ, người phụ nữ ngày xưa sở hữu bao tình cảm trân trọng thấp đẹp. Hình ảnh bà Tú được kể tới trong bài thơ rất gần gũi mang người mẹ, người chị trong mỗi gia đình Việt Nam.

Tú Xương là thi sĩ trào lộng lý tưởng trong nền văn chương Việt Nam. Tên tuổi ông sống mãi có non Côi, sông Vị. Sinh bất phùng thời giữa mẫu xã hội dở Tây dở ta, lúc mà Hán học đã mạt vận, Tú Xương vẫn giữ được nhân phương pháp kẻ sĩ, vẫn sống "sang trọng" như ai, bởi lẽ nhà thơ mang người vợ hiền thảo đảm đang. Tú Xương không bảng vàng bia đá, nhưng ông đã khắc tăm tiếng bà Tú vào bia đá bảng vàng:

"Một ngọn đèn xanh, mấy quyển vàng,

Bốn con khiến lính, bố khiến cho quan.

(...) Hỏi ra quan đấy ăn lương vợ

Đem chuyện trăm năm – giở lại bàn".

(Quan tại gia)

Tú Xương đã sở hữu bài ''Văn tế sống vợ", lại với thêm bài "Thương vợ", ấy là những áng văn thơ vừa tài hoa vừa nghĩa tình. Ca dao đã kể về người vợ tào khang "tay bưng chén muối đĩa gừng", Tú Xương mang bao giờ quên được công ơn của bà Tú "Nuôi đủ năm con có 1 chồng”.

Á Nam Trần Tuấn Khải (1894 - 1983) nhà thơ cùng thời mang Tú Xương đã với bài thơ "Viếng bà Tú Xương" viết năm 1931:

"Hơn sáu mươi năm đất Vị Hoàng,

Mẹ hiền, vợ đức đã treo gương.

Nếm chung trời Việt trăm cay đắng,

Vững sở hữu con Côi một mối giường.

Bia mồm đã cần trang khổn phạm,

Nếp nhà không thẹn dấu văn chương.

Tấm thân tuy thác, danh nào thác,

Hồn cũng thơm lây dưới suối vàng”.

Bài thơ của Á Nam giúp ta hiểu hơn Tú Xương và bà Tú, và chúng ta mới thấy hết dòng hay, chiếc đẹp của tấm lòng Tú Xương được đề cập đến trong bài "Thương vợ".

3. Cảm nhận nỗi lòng của Tú Xương trong bài Thương Vợ
“Thương vợ” – 1 trong những bài thơ chất cất nồng thắm bao cảm xúc của một người chồng dành cho vợ mình giữa cuộc đời bao vất vả, lo toan. Người chồng đấy ko phải ai khác mà chính là tác giả của bài thơ: Trần Tế Xương. Ông đã dành cho vợ mình các tình cảm siêu chân tình qua lời thơ giản dị mà sâu sắc.

Trần Tế Xương là một trong những thi sĩ trẻ có các tác phẩm đã trở thành bất tử. Sáng tác của ông gồm hai mảng: trào phúng và trữ tình, đều bắt nguồn từ nhiệt huyết của thi sĩ với dân, mang nước, sở hữu đời.

Thơ xưa viết về người vợ đã ít, mà viết về người vợ lúc đang còn sống lại càng hãn hữu hoi hơn. Thơ Trần Tế Xương lại khác. Trong sáng tác của ông, mang hẳn một đề tài về bà Tú gồm cả thơ, văn tế, câu đối. Bà Tú từng chịu đa dạng vất vả gieo neo trong cuộc đời, nhưng bà lại sở hữu niềm hạnh phúc là ngay khi còn sống đã được đi vào thơ ông Tú với mọi niềm thương yêu, trân trọng của chồng. “Thương vợ” là 1 trong những bài thơ hay và cảm động nhất của Tú Xương viết về bà Tú.

Trong các câu thơ đầu, ông biểu lộ siêu chân thực về cuộc sống và đảm đang nặng nhọc của vợ mình:

“Quanh năm marketing ở mom sông,

...

Eo sèo mặt nước buổi đò đông.”

Nghề của bà là buôn bán, vòng quanh năm ngày tháng lặn lội ở “mom sông” – nơi sở hữu đa dạng nguy hiểm rình rập. Ông Tú đêm ngày bận bịu có đèn sách, có thơ ca, thế mà vẫn để tâm đến công việc của vợ mình, khác hẳn có các người đàn ông khác trong chế độ nam quyền cùng thời. Ông là người với tri thức, lại thấu hiểu sự đời. Vì thế, ông hiểu hơn ai hết những nỗi vất lo toàn mà vợ mình đang gánh.



Ông đã dành cho vợ những lời thơ siêu giản dị mang hình ảnh và từ ngữ chân thành, giàu cảm xúc. Ông hiểu rằng, vợ mình vất vả như vậy là vì bắt buộc “Nuôi đủ năm con sở hữu một chồng”. Đủ là đủ ăn đủ mặc, đủ ấm, đủ không thiếu trang bị gì. Ông tự đặt mình cân xứng với “năm con” để khắc họa thêm trọng trách lớn lao mà bà Tú đang đảm đương. Không buộc phải ông hạ mình trước vợ, càng không nên ông thấp hèn, kém cỏi mà vì loại nghiệp văn học của ông lúc bấy giờ ko nên là thời cường thịnh cần ko thể dựa vào ấy mà toan lo cuộc mưu sinh cơm áo gạo tiền được. Trong lời thơ của ông còn thầm có sự biết ơn, trân trọng sâu dung nhan đến người vợ đảm đang, tảo tần, giàu hi sinh. Bởi thế, ông mới hiểu những ngày bà “lặn lội”, “eo sèo” trong cuộc bán buôn, bon chen đầy vất vả, tị đua.

Có người đặt ra câu hỏi, tại sao ông hiểu vợ mình nặng nhọc như vậy mà lại không đứng lên khiến cho giúp bà? Những vần thơ của ông mang có lại cơm áo gạo tiền cho bảo sanh vất vả? Ông hiểu biết, ông có kiến thức sao lại để vợ mình phải nặng nhọc vậy? Câu hỏi trớ trêu thật khó trả lời. Bởi trong thời thế ấy, ông không thể bỏ cây bút mà lao vào làm lụng thuộc hạ cộng bà được. Mình bà phụ trách cả năm con đã là một gánh nặng lắm rồi, lại thêm cả một ông chồng. Liệu rằng người đàn bà đấy mang gục ngã, mang kêu than?

“Một duyên hai nợ âu đành phận,

Năm nắng mười mưa dám quản công

Cha mẹ nghề đời ăn ở bạc

Có chồng lạnh lùng cũng như không.”

Một lần nữa, Tế Xương dành cho vợ mình các lời thơ siêu đáng trân trọng, nâng niu. Ông cảm mến và thông cảm mang nỗi niềm vất vả của vợ, ông thấu hiểu sự cam chịu của bà. Càng hàm ân vợ bao nhiêu, ông lại càng oán than bản thân mình bấy nhiêu. Ông tự chửi mình “Có chồng hững hờ cũng như không”. Ông ko khiến được gì giúp bà ko kể tình thương yêu và lòng thương cảm sâu sắc. Có lẽ đối có bà Tú như vậy cũng đã là đủ lắm rồi. Bởi thân phận người nữ giới xưa ai cũng khổ, cũng chìm nổi long đong, nhưng chẳng mấy ai được chồng thương và thấu hiểu như bà. Chỉ là do thời thế nên ông ko giúp được gì cho vợ.

Bên cạnh các tình cảm thực tình dành cho bà Tú, Tế Xương cũng thầm thổ lộ niềm đồng cảm, xót xa có các thân phận đồng cảnh mang bà. Bởi thế, ông ví vợ mình sở hữu “thân cò” – 1 hình ảnh quen thuộc trong ca dao Việt Nam khi nói về số phận nặng nhọc của người nông dân. Dù họ có phải “lặn lội”, cần “eo sèo” hay tuy vậy nào đi chăng nữa, những “thân cò” vẫn sớm hôm mải mê kiếm sống.

Vậy, vì mục tiêu gì mà họ lại cam chịu như vậy? Không cần vì bị ép buộc, mà vì tình yêu thương lớn lao và cao cả họ dành cho gia đình. Sự hi sinh đó thật đáng trân trọng và đáng quý biết bao. Nhưng ko cần ai cũng mang nỗi lòng thấu hiểu như nhà thơ Tế Xương. Sống trong xã hội nam quyền nhưng ông ko tự cho mình được quyền thong dong, được hưởng thụ thoải mái tất cả thứ và được trà đạp lên người phụ nữ. Ở xã hội ấy, có những người vợ bị coi là nô lệ, là người ở, nhưng Tế Xương thì không. Bà Tú đã đi vào thơ ông có ý tức là một người vợ đích thực, 1 người vợ đảm đang, giàu đức hi sinh. Ông thương vợ và trái lại cũng trách mình làm cho chồng mà “hờ hững cũng như không”.

Đúng như mẫu tên mà tác nhái đã đặt cho bài thơ “Thương vợ”, Tế Xương đã dành những tình cảm chân thành nhất dành cho vợ. Không giúp được vợ nhưng ông mong sao các tình cảm của mình sẽ làm bà vơi đi mỏi mệt sau bao ngày lặn lội vất vả mưu sinh.

4. Tâm sự của Tú Xương qua bài thơ “Thương vợ”
Thơ văn Việt Nam xưa và nay với các bài thơ thương vợ, khóc vợ cực kỳ cảm động. Người ta còn ca tụng 1 bài thơ của Tự Đức khóc 1 bà phi có câu:

Đập vỡ vạc gương ra chọn thấy bóng
Xếp tàn y lại để dành hơi.

Nỗi nhớ nhung đau đớn, dữ dội đó còn được Bùi Hữu Nghĩa, Nguyễn Thượng Hiền, Nguyễn Khuyến miêu tả cảm động trong bài văn tế, câu đối khóc vợ sau này. Cảm phục, xót thương, tự hào... trước tấm lòng, đức hi sinh của vợ bằng giọng văn vừa mang chút tính nghịch, vừa siêu cảm động; giữa sự hài hòa giữa trào lộng và trữ tình Tú Xương đã khiến “giàu” thêm đề tài viết về bà Tú và kịp góp vào nền văn check here chương Trung đại Việt Nam 1 bài thơ về tình cảm thương vợ hay và sâu sắc.

Thương vợ là một bài thơ vừa cảm động, vừa dí dỏm của Tú Xương. Chỉ hai câu đầu của bài thơ đã nêu bật lên được vai trò rường cột gia đình của bà:

Quanh năm marketing ở mom sông
Nuôi đủ năm con có một chồng.

Ông Tú tỏ lòng thương vợ khởi đầu bằng sự tính công. Đúng hơn là sự hàm ân sâu sắc đẹp công lao của bà Tú. Có thời gian cụ thể: “quanh năm”; ko gian cụ thể: “mom sông” càng làm cho vượt trội lên sự lam lũ, vất vả vần vật của bà Tú. Nơi kinh doanh để kiếm miếng cơm manh áo của bà Tú là “mom sông”- là 1 chỗ đất nơi ra ở bờ sông, nơi ít người qua lại, sóng nước khấp khểnh gợi sự cheo leo, chênh vênh, rộng rãi bất trắc. Thế nhưng “quanh năm” tức là ngày này qua ngày khác, năm này qua năm khác như một vòng tuần hoàn khép kín, dù ngày nắng hay mưa,ốm đau hay khoẻ mạnh bà Tú lại quẩy quang gánh ra nơi “mom sông” đấy để buôn bán. Cách nhắc như là sự xô bồ, phóng đại của chuyện văn chương, trong nếu này chính là sự phân bua lòng hàm ơn đối sở hữu bà Tú về mặt thời gian khó dộng. Và điều cảm động, đáng để thán phục bà Tú là nhịp độ làm cho việc ko ngừng nghỉ tại một nơi khiến cho ăn, buôn bán cạnh tranh nhưng không cần chỉ để nuôi thân mà “Nuôi đủ năm con với một chồng’. Đâu còn thấy hình ảnh:



Trên đồng cạn, dưới đồng sâu
Chồng cày, vợ cấy, con trâu đi bừa.

Mà ngược lại đấy là dòng chồng: “Tiền bạc phó cho con mụ kiếm”, dòng chồng “Thưng đấu nhờ lưng 1 má mày”. Người chồng là cột trụ của gia đình, phụ trách việc vất vả để cưu có cuộc sống cho vợ con vậy mà ở đây, trong câu thơ này ông Tú cảm thấy mình như 1 người “thừa”, một kẻ vô dụng và như một “thứ con” đặc thù để bà Tú phải nuôi riêng. Chế độ xã hội cũ đã sản sinh ra cái ông chồng đoảng, loại ông chồng “dài lưng tốn vải, ăn no lại nằm” như ông Tú ko ít. Toát lên qua hai câu thơ là 1 niềm cảm thương của ông Tú dành cho vợ trước đức hi sinh, tần tảo của bà; đồng thời là 1 lời tự trách mình vì thân khiến cho chồng mà để vợ cáng đáng việc gia đình song song còn thấp thoáng niềm kiêu hãnh về vợ của mình lúc khiến lụng nặng nhọc để “Nuôi đủ năm con sở hữu một chồng”. Mặc dù, ấy là một ông chồng ko bắt buộc nhưng bằng lối văn dí dỏm, tình cảm chân thành, nhận ra được sự nặng nhọc của vợ, tỏ ra biết nhận lỗi, biết bồi thường lại bằng mẫu tình, bằng tấm lòng cần người đọc không hề trách mà trái lại mang chút cảm thông đối có “ông chồng’ này.

Tình thương vợ được mô tả trọn ven trong hai câu thơ 3, 4:

Lặn lội thân cò lúc quãng vắng
Eo sèo mặt nước buổi đò đông.

Hai câu thơ gợi lên cảnh làm ăn vất vả, khổ thân của bà Tú. Chẳng hay, ông Tú đã đón nhận câu ca dao “Con cò lặn lội bờ sông/ Gánh gạo nuôi chồng tiếng khóc nỉ non”, từ bào giờ? Qua tiếng ru con cua 1 bà mẹ láng giềng hay chính trong lời ru của bà cụ Nhuận đã đi vào tiềm thức của tế Xương? Chắc chắn từ “con cò lặn lội bờ sông”, hình ảnh những bà vợ Việt Nam nghìn xưa trong xã hội cũ, xuôi ngược tần tảo, gian truân cực nhọc để nuôi chồng con cũng từ lâu đã đi vào hồn thơ giàu rung động của Tú Xương với bao nhiêu xót xa, thương cảm. Để giờ đây, trong lúc nghĩ đến bà Tú thì con cò đấy bỗng vụt dậy vỗ cánh bay vèo thi hứng Thương vợ của Tú Xương. Phép đảo ngữ “lặn lội thân cò” càng khắc hoạ rõ nét nỗi khổ cực, đức hi sin, sự chịu chứa của bà Tú. Hai từ “lặn lội” chen lên đứng đầu câu. Cảnh lặn lội lại càng “lặn lội”. Ca dao đề cập “con cò”, Tú Xương kể “thân cò”. Ý thơ cổ như xoáy sâu vào sự cực khổ. “Thân cò” gợi thân phận lẻ loi, yếu ớt, đơn chiếc và nó lại càng cô quạng, lạc điệu hơ khi đi cùng với từ “eo sèo”- 1 sự mặc cả, nhỏ nhoi, cô đơn, tội nghiệp. Vì “năm con sở hữu một chồng”, vì “miếng cơm manh áo” mà bà Tú phải chen chúc với nhau trên các chuyến đò đưa khách sang sông. Chật hẹp, bấp bênh, mỏng manh, chơi vơi đến quá chừng! Và nhịn nhường như sông nước càng bát ngát bao nhiêu thì dòng độ chơi vơi, mỏng manh, cập kênh đấy lại càng nâng cao lên bấy nhiêu. Từ đó càng khiến cho vượt trội tấm lòng thương vợ của Tú Xương và qua đó ông tỏ ra thấu hiểu hết các khó nhọc của bà Tú:

Một duyên, hai nợ âu đành phận
Năm nắng mười mưa dám quản công.

Câu thơ như nói lên ý nghĩ của bà Tú. Cuộc đời như thế là duyên, mà cũng là nợ, duyên 1 thì nợ hai, thôi đành chịu theo số phận, không giám nằn nì hà, không nói công gì nữa. Nhưng câu thơ còn khiến nhứ đến câu ca dao:

Một duyên, hai nợ, ba tình,
Chiêm bao lẩn tắt hơi bên mình năm canh.

Ngoài mẫu duyên, mẫu nợ còn với chiếc tình; cái nghĩa tình vợ chồng của bà Tú dành cho chồng mình. Thành ra nhắc “nợ” mà thực ra là nhắc “tình”, mà đã là tình thì ai lại nói công. Số từ tăng tiến: “một”, “hai”, “năm”, “mười” càng dồn nén sự chịu đựng của bà Tú, càng khiến trào dâng lên nỗi niềm xót thương, cảm thông trước sự hi sinh vất vả, tần tảo của bà Tú.

Bài thơ kết bằng 1 cấu chửi - 1 câu chửi yêu:

Cha mẹ thói thường ăn ở bạc
Có chồng bàng quan cũng như không.

Nhìn cuộc đời bà Tú như vậy sở hữu chửi cũng là lẽ tất yếu. Nhưng ở đây ai chửi? chửi ai? Và chửi mẫu gì? Thì cũng chỉ là ông Tú thương xót cho bà Tú mà chửi thay cho bà Tú. Ông Tú đã tự chửi mát mình về dòng thói “ăn ở bạc”, chiếc tội “làm chồng mà dửng dưng cộng như không”, làm chồng mà để vợ phải trăm cơ, nghìn cực như thế. Hai câu kết khép lại bài thơ vừa như là 1 lời chửi, vừa như là 1 lời than. Nhà thơ tự phán xét chính mình, tự trách mình và tha cho hoàn cảnh của vợ. Câu thơ cũng chỉ ra duyên do dẫn đến nỗi khổ của bà Tú là do “thói đời” bạc bẽo. “Thói đời” bội nghĩa đã biến ông Tú trở thành kẻ vô tích sự, chính bởi vậy ông phát triển thành gánh nặng cho vợ. Lời chửi vừa bộc lộ nỗi niềm hàn ôn cay đắng ch cảnh ngộ của ông Tú, vừa diễn đạt nỗi xót thương, ngậm ngùi của ông Tú đối có vợ.

Bài thơ đã dựng lên hai bức chân dung: ông Tú và bà Tú. Bà Tú hiện lên phía trước, ông Tú khuất lấp phía sau. Vượt lên trên toàn bộ là tấm lobngf yêu thương, quí trọng và tri ân của ông Tú đối có người vợ tần tảo. Nhà thơ Xuân Diệu đã từng bình phẩm về bài thơ Thương vợ rằng: “Thơ hay, hay ở ý tình; hay ở chữ, tiếng, hay ở sự việc; hay ở nhạc điệu: lặn lộ, eo sèo, thân cò, mặt nước, quãng vắng, đò đông, mỗi chữ đều tình cảm”. Qua đó, tấm lòng yêu thương, trân trọng cũng như các trăn trở, day dắt đã tạo bắt buộc nhân phương pháp cao đẹp của Tú Xương, 1 con người dám sòng phẳng mang bản thân, tự nhận ra khuyết điểm của mình và ko trút bỏ trách nhiệm.